شهر زیرزمینی ارزانفود یکی از مجموعه معماری‌های دستکند استان همدان است که به‌صورت کاملا اتفاقی و در اثر فعالیت‌های عمرانی معدن‌کاران منطقه در سال ۸۹ شناسایی شد. باستان‌شناسان معتقدند این مجموعه، یکی از عجیب‌ترین سازه‌های دستکند ایران است که به‌دلیل حفر اتاق‌های متصل به یکدیگر در طبقات مختلف، تعبیه کانال‌های آبرسانی و حوضچه‌های ذخیره آب نسبت به دیگر مجموعه‌های دستکند ایران متمایز شده است.
adidas born original women costume for sale - تسوق تشكيلة اديداس اوريجينالز للرجال مع تخفيضات 25 , نمشي - 75% أونلاين في السعودية | Jordan 1 Retro High OG University Blue (PS) - 134 - AQ2664 - gray nike sneakers dual fusion
خبرگزاری میراث‌فرهنگی ـ گروه میراث‌فرهنگی ـ درحال‌حاضر نیز باستان‌شناسان با سه فصل فعالیت پژوهشی و راه‌اندازی 5 کارگاه، بیش از 70 اتاق را در دل کوه‌های ارزانفود شناسایی کرده‌اند. علی خاکسار سرپرست کاوش در محوطه تاریخی ارزانفود درحالی به کاربری مبهم ارزانفود در دوره اشکانی اشاره می‌کند که از آماده‌سازی پرونده آن برای ثبت جهانی می‌گوید.
این باستان‌شناس معتقد است، شهر زیرزمینی ارزانفود یکی از مجموعه معماری های دستکند استان همدان است که در سال 89 به صورت اتفاقی در اثر فعالیت های عمرانی معدن کاران منطقه شناسایی شد از همان سال پیگیری های لازم برای کاوش و بررسی های باستان شناسی از سوی پژوهشگاه میراث فرهنگی شروع شد
او می‌گوید: تا کنون در سه فصل فعالیت‌پژوهشی و باستان‌شناسی، بیش از 70اتاق تو در تو که قدمت آن به دوره اشکانی می‌رسد پیدا شده است.
به‌گفته خاکسار، با اینکه این شهر زیرزمینی به‌لحاظ ساختار معماری، شباهت بسیاری با شهرهای زیرزمینی دارد اما ساختار و کاربری این مجموعه با شهرهای زیرزمینی دیگر متفاوت است. به عنوان مثال اگر واحدهای منفرد و نوع معماری میمند نشان می‌دهد که این سایت کاربری مسکونی دارد اما در شهر زیرزمینی ارزانفود، مجموعه‌های دستکند کاملا به هم مرتبط است به همین علت اکنون نمی‌توان به صورت دقیق اعلام کرد که کاربری این شهر مسکونی چه بوده است.
علی خاکسار، سرپرست کاوش در محوطه تاریخی ارزانفود در گفت و گویی که با خبرنگار میراث‌فرهنگی از این مجموعه تاریخی داشت گفت: این مجموعه به احتمال زیاد در دوره اشکانی ایجاد شده ولی در دوره‌های متاخر به خصوص دوره اسلامی به عنوان پناهگاه استفاده می شد با این حال کاربری اولیه آن هنوز مشخص نیست.
آنطور که خاکسار می‌گوید، کاوش‌های ارزانفود هنوز تکمیل نشده اما یافته‌های باستان‌شناسی از این شهر زیرزمینی که شامل قطعات سفالی و اشیاء مربوط به دوره صفویه و قاجار می‌شود حکایت از آن دارد که ارزانفود احتمالا در دوره های متاخر کاملا تخلیه شده است با این حال لوازم روشنایی مانند پی‌سوز، سفال و اشیای فلزی که تاکنون به‌دست ما رسیده درحال مطالعه‌اند.
مدیر پایگاه ارزانفود و سرپرست کاوش این سایت باستانی درحالی به پرونده ثبت جهانی این شهر زیرزمینی اشاره می‌کند که به اعتقاد او هنوز کاربری این سایت به‌طور دقیق مشخص نشده و جای بررسی و پژوهش‌های بیشتر دارد.
او می‌گوید: چون هنوز اتاق بکری در این فضاها پیدا نشده به صورت مشخص نمی توان بیان کرد که کاربری این مکان چه بوده اما احتمال دارد که ساخت این محوطه به دلیل سختی‌هایی که داشته باید از پشتوانه حکومتی بزرگی برخوردار بوده باشد. به همین علت بهتر است نام این مکان را نه شهر بگذاریم و نه پناهگاه مسکونی.
باستان‌شناس‌ها اگرچه تاکنون نتوانسته‌اند به کاربری مشخص مجموعه گسترده دستکندهای زیرزمینی دامنه کوه الوند دست‌یابند، اما همگی آنها بر شگفتی این مجموعه دستکند به‌عنوان یکی از شاهکارهای معماری دوره باستان اتفاق نظر دارند.