زیست بوم

کاش این همدلی همیشه همراهمان باشد؛ برای «یوز» کاری کردیم که برزیلی ها برای «آرمادیلو»‌ نکردند

آنچه از قیاس نوع معرفی یوز ایرانی و آرمادیلوی برزیلی به دست می‌آید، اتفاقی باور نکردنی است؛ ما برای یوز ایرانی، آخرین بازمانده یوز آسیایی و تیزپاترین جاندار کره خاکی سنگ تمام گذاشته‌ایم و کاری کرده‌ایم که چه بسا دوست داران برزیلی آرمادیلو به ذهنشان هم خطور نکرده باشد و با دیدن ملی پوشان کشورمان حسرت بخورند.

air-jordan-4-retro-cement-x-new-era-chicago-bulls-sneaker-hook-up-hat | Nike News

«اگر حال یوز خوب باشد، یعنی حال طمعه‌های یوز، علفخوارانی چون آهو، جبیر، قوچ، میش و... هم خوب است و اگر حال آهوها و میش‌ها خوب باشد، یعنی چمن‌زارها و مراتعی آباد هنوز در این سرزمین وجود دارد و وجود مراتعی آباد، خود نشانه‌ای از کیفیت درخور منابع آب و خاک این سرزمین خواهد بود؛ شناسه‌ای که مهم‌ترین دلیل ماندگاری کیفیت زیست در سرزمین برای انسان‌هایی است که ایرانی خطاب می‌شوند و آب و خاک‌شان را بسیار دوست دارند.»

به گزارش «تابناک»، بعد از کشت و کشتاری که چندین پلنگ ایرانی را از زیسب بوم پهناور ایران حذف کرد، حالا ظاهرا نوبت اخبار خوب رسیده است؛ اخباری که البته درباره پلنگ نیست اما بی شک تبعات مثبت آن هم نصیب پلنگ خواهد شد و هم بسیاری دیگر از گونه‌های حیات وحش مظلوم کشورمان.

پس از کش و قوس هایی که ماجرای درج نماد یوز روی پیراهن ملی پوشان به همراه داشت، روز گذشته رسما از پیراهن هایی که قرار است ملی پوشان در جام جهانی برزیل بر تن کنند رونمایی شد تا همگان از دیدن تصویر یوز روی پیراهن شگفت زده شوند؛ یک سری خط و خطوط تیره -که ظاهرا در پی انتقادات صورت گرفته قرار است تیره تر هم بشوند- که در پس شان پیامی بزرگ و البته جهانی نهفته است.


از 24 مرداد که  درج تصویر این گونه در خطر انقراض پیشنهاد شد و محمد درویش، فعال محیط زیست آن روزها و یکی از مدیران فعلی سازمان حفاظت محیط زیست پی ماجرا را گرفت، کمتر از شش ماه می‌گذرد اما همکاری بی نظیر شکل گرفته میان افراد، مسئولان و چند نهاد مختلف موجب شده که این ایده به مرحله اجرا رسیده و اتفاقی جهانی رقم بخورد.

از این رو می‌گوییم اتفاقی جهانی که برای نخستین بار در جام جهانی فوتبال، قرار است یکی از تیم های راه یافته به بازی ها حامل نمادی از طبیعت بوده و حتی این نماد را با خود به میدان نبرد ببرد؛ یعنی یوز ایرانی نخستین جانداری خواهد بود که از طریق مستطیل سبز فوتبال به جهانیان معرفی خواهد شد و پیام حفاظت از محیط زیست را به شکلی جهانی مخابره خواهد کرد.

برای نخستین بار تصویر یک گونه منحصر به فرد روی پیراهن یکی از تیم های حاضر در جام جهانی درج می‌شود تا هم امید به بقای آن گونه با جلب توجه عموم افزایش بیابد و هم به نوعی درد کهنه کره خاکی مان بازگویی شود و هیچ بعید نیست از دوره های بعدی جام جهانی، دیگر کشورها خواهان پا گذاشتن جای پای کشورمان  شده و سعی کنند گونه های در خطر انقراض کشورشان را به شیوه ایرانی معرفی و حراست کنند.

البته نماد سازی از گونه‌های در خطر انقراض در مسابقات و تورنمت های ورزشی امری مسبوق به سابقه است؛ همان گونه که چینی ها پاندای زیبایشان را به عنوان نماد مسابقات المپیک برگزیده بودند اما درج نقش یوز روی لباس ملی پوشان کجا و ساخت عروسک در حاشیه برگزاری مسابقات کجا.

ماجرا زمانی جالب توجه تر می‌شود که بدانیم فولکو (Fuleco)، نماد مسابقات جام جهانی برزیل نیز در حقیقت پاسداشت یک گونه در خطر انقراض این کشور است؛ عروسکی به شکل و شمایل «آرمادیلو»، پستاندار زره دار و زیبای آمازونی که میلیون‌ها سال در چرخه طبیعت زیسته و اکنون در خطر انقراض قرار دارد.

آنچه از قیاس نوع معرفی یوز ایرانی و آرمادیلوی برزیلی به دست می‌آید، اتفاقی جالب توجه است؛ ما برای یوز ایرانی، آخرین بازمانده یوز آسیایی و تیزپاترین جاندار کره خاکی سنگ تمام گذاشته‌ایم و کاری کرده‌ایم که چه بسا دوست داران برزیلی آرمادیلو به ذهنشان هم خطور نکرده باشد و با دیدن ملی پوشان کشورمان حسرت بخورند.

فارغ از شکل اجرا، درج تصویر یوز روی پیراهن ملی پوشان به این دلیل محقق شد که همه با هم همدل شدند و در مسیر اجرای آن تمام تلاششان را به خرج دادند، از کارگروهی که به این منظور ذیل پروژه حفاظت از يوزپلنگ آسيايي شکل گرفت و کماکان با قدرت به کار خود مشغول است و طرح‌های جانبی معرفی یوز در جام جهانی را پیگیری می‌کند تا سازمان محیط زیست، فدراسیون فوتبال، وزارت ورزش، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و خلاصه هر کسی که می‌توانست در این زمینه همراهی کند.


همدلی شکل گرفته بین مسئولان اتفاقی کم نظیر است که به خودی خود می‌تواند قابل تقدیر باشد اما به نظر می‌رسد که اتفاق رخ داده بزرگ تر از این حرف‌ها باشد؛ هنوز تایید فیفا برای درج تصویر یوز روی پیراهن ها اعلام نشده، شور و شوق این اتفاق برخی از ورزشگاه‌های فوتبال و مدارس را در بر گرفت و جالب اینکه در موج بزرگ رقم خورده، کمتر رد پای رسانه‌ها، به ویژه رسانه‌های تاثیر گذار ورزشی و امثال برنامه نود به چشم می‌خورد!

اینجاست که اگر به دنبال چرایی فراگیر شدن حمایت از درج تصویر یوز روی لباس ملی پوشان باشیم، چه بسا بتوانیم راز همدلی را کشف کرده و به واسطه یوز، راه موفقیت در دیگر عرصه ها کشف نماییم.