کتاب‌

آشنایی با یک فرهنگنامۀ فدرالیسم

برگرفته از تارنگار ایرانچهر

 

عقاب علی‌احمدی

فدرالیسم در جهان سوم
نوشتۀ: دکتر محمدرضا خوبروی پاک
چاپ اول: 1389
912 رویه - دورۀ دو جلدی
ناشر: انتشارات هزار کرمان - تلفن: 66923946

فدرالیسم که در اساس، ابزاری سیاسی برای متحد کردن منطقه‌هایی است که به گونه‌ای از هم متفاوت هستند، در آغاز از سوی کشورهای غربی به کار گرفته شد. محمدرضا خوبروی پاک کارشناس حقوق بین‌الملل و مؤلف کتاب«فدرالیسم در جهان سوم» در اثر خود کارنامه فدرالیسم در جهان سوم را بررسی می‌کند تا نشان دهد میزان موفقیت آن در اداره کردن کشورهای جهان سوم تاچه اندازه بوده است.

در این پژوهش او بر اساس یک الگو، در آغاز پیشینۀ تاریخی هر کشور مورد بررسی را به‌دست می‌دهد و پس از آن به بررسی فدرالیسم آن کشور می‌پردازد. او بسته به پیچیدگی و گستردگی هر کشور، ازمؤلفه‌های گوناگون ساختار سیاسی- اجتماعی آن، از جمله، ساختار قدرت، قوای سه‌گانه، وضعیت اقتصادی، وضعیت تیره‌ها و قوم‌ها و مهاجران، وضعیت دین، حکومت‌های محلی، وضعیت زبان‌های محلی در برابر زبان ملی، آگاهی‌هایی به دست می‌دهد.

خوبروی پاک در این کتاب به چند پرسش پاسخ داده‌است: 1- فدرالیسم چیست؟ 2- انواع فدرالیسم کدامند؟ 3- تفاوت فدرالیسم‌ها با یکدیگر در چیست؟ 4- شیوه‌های استقرار فدرالیسم در هر کشور چه بوده است؟ 5- نقش ابرقدرت‌ها و سود آنها در استقرار فدرالیسم چه بوده است؟ 6- دستاورد فدرالیسم در هر کشور چه بوده است؟ 7- آیا استقرار فدرالیسم در هر کشور به معنی دستیابی مردم آن کشور به دموکراسی و آزادی‌های مورد نظر آن است؟

او با در پیش گرفتن شیوه‌ای مبتنی بر انصاف علمی، اثر خود را به فرهنگنامه‌ای از اندیشه سیاسی و شناخت حقوق شهروندی تبدیل کرده است. یکی از دستاوردهای مهم این پژوهش این است که نشان می‌دهد، شیوه دستیابی به فدرالیسم و استقرار آن در هر کشور، شیوه‌ای ویژه آن کشور بوده است و شیوه یک کشور را نمی توان برای کشوری دیگر به کار گرفت.
این پژوهشگر در سالهای گذشته دو کتاب دیگر در این زمینه، با نام‌های «نقدی بر فدرالیسم» (نشر شیرازه) «خودمدیری و تمرکززدایی» (نشر چشمه) منتشر کرده بود.
کتاب « فدرالیسم در جهان سوم» در دو جلد و 912 صفحه و با بهای 19000 تومان از سوی نشر هزار کرمان منتشر شده است.