میدان میرچخماق یزد

نیکو گرشاسبی‌نیا

برخی از حاکمان از زمانهای گذشته در صدد توسعه شهر ها بر آمدند و جهت رفاه حال مسافران و مردم اقدام به ساخت بناهای متعدد و ساخت مجموعه بناها در سطح شهر کردند. مجموعه امیر چخماق که شامل میدان، خانقاه، آب انبار، حمام، مسجد، مدرسه، کاروان سرا، چاه آب است، یکی از این آثار محسوب می‌شود و یادگاری از امیر چخماق شامی است.

امیر چخماق به دستور شاهرخ تیموری به حکومت یزد رسید وی با همکاری همسر خود، ستی فاطمه خاتون، آثاری را در یزد بنا نهادند. یکی از این بناها، مجموعه امیر چخماق است که از شاخص ترین بناهای یزد بشمار می‌آید. مسجد این مجموعه در ابتدا مسجد جامع نو نام داشت و امروز نیز به لحاظ زیبایی و سبک ساخت، وسعت و اهمیت، بعد از مسجد جامع یزد قرار دارد و با نام مسجد میرچخماق نیز نامیده می‌شود. گفتنی است که ساخت این مسجد در سا ل 841 ه. ق. به پایان رسید.

در شرق میدان میرچخماق، بازاری به نام حاجی قنبر وجود دارد که به دستور نظام الدین حاجی قنبر جهانشاهی ساخته شد. بعدها بر سردر این بازار بنای بلندی شبیه به تکایای یزد ساختند که امروز یکی مولفه های شهر یزد محسوب می‌شود. این بنا نیز به نام میرچخماق معروف است و این در حالیست که این بنا به دستور وی ساخته نشده است. بنای اصلی میر چخماق به واسطه سردر رفیع و جلو خان جالب، گنبدی عظیم و صفه ای زیبا، شهرت بسیاری دارد. این بنا با خشت خام ساخته شده و تزئینات و گچبری های زیبایی دارد. بنای میرچخماق که سردر بنای بازار قدیم شهر یزد محسوب می شود، به سال 830 ه ق ساخته شد.. در دوران قاجار و به سال 13 ه. ق. سردر و مناره های آن به بنا اضافه شده است.
در دورهٔ صفویه، در اطراف این مسجد میدانی ایجاد کردند که تا امروز باقیست. این میدان از دوران صفویه تا کنون میدان میرچخماق نامیده می‌شود.

 

منابع:

منابع:

منابع:

تاریخ شهرهای ایران (دکتر عباس عطاری کرمانی)
مجموعه راهنمای جامع ایرانگردی استان یزد (حسن زنده دل)
شناخت شهرهای ایران ( عبد الحسین سعیدیان) .