جمعه, 20ام مهر

شما اینجا هستید: رویه نخست تاریخ یافته‌های باستان شناسی آرامگاهای هخامنشی رنگی بوده‌‎اند

یافته‌های باستان شناسی

آرامگاهای هخامنشی رنگی بوده‌‎اند

برگرفته از فر ایران

حسن ظهوری

برداشت رسوب از رویه آرامگاه شاهنشاهان هخامنشی در نقش رستم به ویژه آرامگاه داریوش، پرده از راز رنگی بودن این آرامگاه‏ها برداشت و شوند (موجب) شگفتی باستان‎شناسان شد. در این بافت تازه، تصویری جدید از رنگ‎های به کار رفته در نقش برجسته داریوش نمایان شد. این در حالی است که در صورت گذر راه‎آهن از کنار نقش رسم احتمال ریزش این رنگ‎ها وجود دارد.
محمد‎تقی عطایی، باستان‎شناس و کارشناس پیشین بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد گفت:

در سال 1382 زمانی که کارشناسان بازسازی پوسته‎های آهکی ناشی از بارش باران و شره‎ی آب را از روی آرامگاه شاهان هخامنشی، به ویژه داریوش بزرگ برمی‎داشتند فهمیدند که همه‎ی رویه آرامگاه داریوش و شاید دیگر شاهان هخامنشی دفن شده در نقش رستم رنگی بوده است.

این بازسازی‎ها به دست «حسن راه ساز» از بنیاد پژوهشی پارسه و پاساردگاد و در پایان‎نامه‎ای به قلم «مجید ایاسی» انجام می‎گرفته است.
عطایی افزود:

زمانی که هیات بازسازی متوجه این رنگ‎ها می‎شوند کار با حساسیت بیشتری پیش می‎رود تا آن جا که بخش‎های زیادی از این فضا‎های رنگی با حجم بسیار گسترده‎ی رنگ نمایان می‎شود.
اما در همان زمان، مستند‎نگاری کاملی که شایسته چنین کشفی باشد انجام نگرفت و به همین سبب، خبر بافت این رنگ‎ها تا امروز به جا مانده و هنوز تازه است.

وی درباره‎ی رنگ‎های به کار رفته در نقش رستم گفت:

درون تمام نوشته‎ها میخی با رنگ لاجورد پر شده است و بیش‌تر نقش برجسته‎ها به ویژه نقش برجسته داریوش و خود آرامگاه همه رنگی بوده است... مثلا ریش و سبیل داریوش لاجوردی رنگ است. پیش از این ما درباره‎ی استفاده از رنگ‎ لاجورد در نقش برجسته‎های هخامنشی به ویژه داریوش خبر داشتیم.
تخت جمشید به جای آن که از رنگ لاجورد برای آرایش ریش نقش برجسته‎ داریوش سود جسته شود، تمام ریش را از لاجورد ساخته بودند که به شوند(سبب) غارت مقدونی‎ها خالی مانده است...
موی داریوش در نقش برجسته آرامگاهش در «نقش رستم» سیاه رنگ است. داخل چشم قرمز رنگ بوده و پیرامون چشم و پلک‎ها با سرمه‎ سیاه رنگی کشیده شده‎اند. لب و کفش‎ها قرمز رنگ هستند و لباس‎ها رنگ‎های گوناگونی دارند.
وی با بیان این که حتا برخی عناصر تخت‎جمشید نیز به گونه رنگی در نقش رستم نمایان است، گفت:

برخی عناصر ساختمان سازی تخت جمشید مانند تیر‎های سقف یا نمای ایوان‎ها که اکنون اثری از آن‌ها وجود ندارد، به خوبی در نقش رستم نمایان است. از آنجایی که آرامٌ‏گاه داریوش از روی ایوان‎های تخت‎جمشید، نمونه‎برداری شده است می‎توان با شناسایی رنگ‎های به کار رفته در این آرام‏گاه، کماوبیش شکل راستین ایوان‎های تخت‏جمشید را روی کاغذ، به گونه‎ی رنگی بازسازی کرد...
رنگ‎های به کار رفته در آرامگاه نقش رستم نشان می‎دهد که دو سوی تیر‎های نگهدارنده‏ی‎‏ سقف که به دو سر گاو رسیده‎اند رنگی هستند. تیر‎ها دارای چلیپای قرمز رنگی هستند که درون کادر‎های لاجوردی قرار گرفته‎اند. با بازسازی این رنگ‎ها می‎توان نمایی از ایوان‎های تخت‎جمشید را بازسازی کرد و حتا می‎توان فهمید که تخت‎جمشید چه شکلی بوده است.

پیش از این نیز در کاوش‎های دره بلاغی نیز روشن شده بود که دیوار‎های خشتی اندود سبز رنگ داشته‎اند که احتمالا در تخت‎جمشید نیز از این رنگ‎ها استفاده می‎شده است.
عطایی با بیان این موضوع که اکنون رنگ‎ها از پایداری کمی روی سنگ برخوردار هستند و ویژگی‎های جوی یا لرزه می‎تواند موجب ویرانی آن‌ها شود گفت:

از دید حفاظتی این رنگ‎ها خیلی سست هستند. زیرا تنها ماده‎هایی معدنی‎اند که روی سنگ مالیده شده‎اند.

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

در همین زمینه