در فرهنگ ایران، پنجم اسفندماه، روز و هنگام «جشن ملی اسفندگان» یا «سپندارمذگان» است. سپندارمذ لقب زمین و به معنی گستراننده، مقدس و فروتن است؛ زمین که نماد عشق است و با فروتنی و از خود گذشتگی، آغوش خود را برای همهٔ جانداران گسترده است. جشن اسفندگان، روز مهر ایرانی: روز مهر و مهرورزی به آفریننده و آفرینش / روز مهر و سپاس به زن و زمین / روز مهر ایرانیان به ایرانیان / روز مهر ایرانیان به سرزمین ایران.

سپندارمذ واژه ای مرکب است از سپنته یا سپند به معنی پاک و مقدس، آرمئیتی به معنی فروتنی و بردباری نیک و مقدس است این واژه در پهلوی به گونه سپندارمت و در فارسی سپندارمذ، اسفندارمذ و اسفند شده است. پنجم اسفندماه، روز و هنگام «جشن ملی اسفندگان» یا «سپندارمذگان» است.

یکی از مهم‌ترین پایه‌های «فرهنگ – تمدن» ایران باستان، شادی بود که ایرانیان آن را، دادهٔ اهورایی می‌دانستند. برای همین است که واژه‌ی جشن، از ریشه‌ی پهلوی «یزش» یا «یزشن» است که به معنی پرستش و پرستیدن است. گو این که، جشن مراسمی است که همراه با آیین‌های دینی بر پا می‌شود و «سور» تنها برای شادمانی. بر مبنای همین باور، ایرانیان باستان دارای دست‌کم 20 جشن بزرگ در سال بودند که همه‌ی مردم در آن‌ها مشارکت می‌کردند. برترین و مهم‌ترین جشن‌ها نوروز، مهرگان و سده هستند. دیگری، جشن شب یلداست.

یکی از جشنهای بسیار کهن و قدیمی ما ایرانیان که در حال حاضر نیز هر ساله توسط مردم، در سراسر کشور به طور خاص برگزار می شود جشن"شب یلدا - شب چله" می‌باشد که به خاطر  تقارن زمانی با "طولانی ترین شب سال" و همچنین "شب  اولین روز فصل زمستان" یکی جشن  مهم  و منحصر به فردِ چهار گانه ایرانیان می‌باشد.

در فرهنگ ایران، پنجم اسفندماه، روز و هنگام «جشن ملی اسفندگان» یا «سپندارمذگان» است. سپندارمذ لقب زمین و به معنی گستراننده، مقدس و فروتن است؛ زمین که نماد عشق است و با فروتنی و از خود گذشتگی، آغوش خود را برای همهٔ جانداران گسترده است.

تقویم هجری خورشیدی امروزی، با تغییری در مبدا آن، ادامه ی همان تقویم شهریاری ایرانی است. ایجاد مبدأهایی ساختگی و مجعول و دستکاری و نامگذاری هایی چون آریایی، میترایی، خیامی، مادی، دینی، زرتشتی و ... برای «گاهشماری ایرانی»، به جز اینکه تحریف تاریخ یک ملت و سخنانی دروغین و بدون اسناد و مدارک است، می تواند ضررهای جبران ناپذیری به ساختار گاهشماری ایرانی وارد کند.

کوروش نیکنام در نامه ای به انجمن موبدان تهران، طرحی را برای اصلاح سالنمای زرتشتی ارایه کرده است.

جشن های ایرانی مورد بحث هیچگاه جشن هایی مذهبی نبوده اند و همواره تحت مفهوم جشن های ملی مورد قبول ایرانیان بوده اند . فلسفۀ وجودی هر یک از این جشن ها به وقایع سیاسی و اجتماعی و یا فرهنگی و اقتصادی مربوط می شود و مورد انطباق با نظام طبیعت می‌باشند.