خانهچین و کوشان و ایران در داستان کاموس کشانی
- توضیحات
- دسته: شاهنامه
- منتشر شده در 20 آذر 1397
داستان جالب رزم کاموس کشانی که استاد توس آن را به نظم آورده است، نکاتی قابل تأمل از حوادث تاریخی را در بر دارد، حوادثی که در آن قدرت‌های باستانی چین و ایران و کوشان برای تسلط بر جاده ابریشم با یکدیگر دست و پنجه نرم کرده‌اند و به همت فردوسی حوادث در تار و پود داستان‌های حماسی ثبت شده و زنده مانده‌اند. در داستان رزم کاموس نخست اشاره به کشانی یا کشانیان (به ضم نخست) که یادآور امپراتوری وسیعی است که قرن‌ها بر جاده ابریشم نظارت می‌کرده و در دوره اشکانی و بخشی از اوایل عهد ساسانی در مرزهای شمال شرقی و شرق ایران از اواسط سرزمین آسیا تا مصب رودخانه سند گسترده بوده است. در داستان کاموس به یاری خاقان چین علیه ایرانیان به نبرد پرداخته است.
پوریوتکیشی
- توضیحات
- دسته: تاريخ كهن و باستان
- منتشر شده در 17 آذر 1397
در این مقاله به «پوریوتکیشی» یا کیش نخستین مردمان ایرانی می‌پردازیم، هرچند متأسفانه به دلیل منابع محدود وآگاهی‌های کم جز یادآوری‌های نیاکان در بعضی اندرزنامه‌های پهلوی آگاهی چندانی نسبت به پیدایش این کیش نداریم، لیکن همین آگاهی کم چنان می‌نماید که کیش نخستینِ مردمانِ ایرانی با آمدن آیین زرتشت کاملا از میان نرفته بلکه به دلیل قوت نکات مثبت با دین نو آمیخته و به ماندگاری خود ادامه داده است.
حکایت ابن بلخی از استخر و مرودشت و بنای تخت جمشید در قرن ششم
- توضیحات
- دسته: ادبيات
- منتشر شده در 16 آذر 1397
استخر و مرودشت: استخر در ایام ملوک فرس دارالملک ایشان بودست و به آغاز گیومرث چیزی بنا کرده بود و هر پادشاه کی می نشست بر آن زیادتی می کرد و تهمورث بر خصوص بسیار عمارت آن کرد و چون پادشاهی به جمشید رسید آن را به شهری عظیم کرد چنانک بلوک آن از حد حفرک تا آخر رامگرد بود.
همایش «گرامیداشت عملیات جاویدان مروارید» برگزار شد
- توضیحات
- دسته: گزارش
- منتشر شده در 12 آذر 1397
عصر روز هشتم آذرماه ۱۳۹۷، هم‌زمان با سالروز عملیات مروارید، همایش «گرامیداشت عملیات جاویدان مروارید» در تالار فردوسی خانه‌ی اندیشمندان علوم انسانی تهران برگزار شد. برگزارکنندگان این همایش «مرکز مطالعات خلیج‌فارس» و «ایران‌بوم» بودند.
ترجمۀ کهن پارسی از یک متن عربی - ترجمۀ کهن مقامات حریری
- توضیحات
- دسته: ادبيات
- منتشر شده در 11 آذر 1397
ترجمۀ متون عربی به زبان پارسی سابقه‌ای دیرینه در میان دیوانسالاران ایرانی داشته‌است که نخستین و بهترین آنها تاریخنامۀ طبری که در حقیقت همان ترجمۀ تاریخ طبری می باشد که به «تاریخ بلعمی» شهره است. چنانکه محمد روشن شرح می دهد: «تاریخنامۀ طبری، ترجمۀ «اخبار الامم و الملوک اثر نامدار محمد بن جریر طبری است که پس از «مقدمۀ شاهنامۀ ابومنصوری» که رساله واری بیست و سه برگی است و به فرمان ابو منصور عبد الرزاق طوسی به سال 346 هجری قمری گرد آوری گشته است، دومین متن منثور تاریخ دار زبان فارسی است.
فرهنگ هخامنشی و سنت‌های محلی در آناتولی، قفقاز جنوبی و ایران
- توضیحات
- دسته: كتاب
- منتشر شده در 11 آذر 1397
این کتاب دربردارندۀ مقاله‌هایی از سومین همایش ایبریای قفقاز و همسایگان آن در دورۀ هخامنشی و پساهخامنشی است که از 7 تا ۱۴ اکتبر ۲۰۰۶ در بورجومی گرجستان برگزار شده بود. با توجه به پیوندها و ریشه‌های ژرف و عمیق فرهنگی میان ایران و جهانِ بشکوه ایرانی که از سده‌ها بلکه هزاره‌های دور و دراز برجا بوده است و همواره دل و دین به آن سپرده‌ایم و در دهه‌های اخیر تلاش دشمنان بر آن بوده تا این پیوندهای ژرف را بگسلند و ریشه‌های عمیق را با تیشه برکنند، این کتاب که دربارۀ فرهنگ بِشکوه هخامنشی در قفقاز و آناتولی و نیز ایران است به فارسی ترجمه شده است.
آنچه این روزها اتفاق می‌افتد...
- توضیحات
- دسته: نگاه روز
- منتشر شده در 19 آبان 1397
ما بسیاری از جنبه‌های مدنیت را داشته و داریم و نیاکان ما در متن‌های خود از آنها یاد کرده‌اند. در حوزه‌ی دانش در متن پهلوی بُن‌دَهش زمین به 33 نوع بخش شده که نقشه‌های هواشناسی در امروز این گونه است. در بُن‌دَهش کوه‌ها ریشه دارند و جهان امروز تازه این سخن را دریافته است. ایرانیان حتی در پس از اسلام ماه را عامل آبخاست و آبکاست می‌دانستند و جهان دانش، تازه به این مطلب رسیده است. در مینوی خرد دو نوع ابر را رصد کرده‌ایم ابری که در کوه مجتمع می‌شود و ابری که از دریا باران می‌آورد. نمک را مهمترین عامل بارش می‌داند. حتماً به زعم نویسنده کتاب دین‌های ایران باستان اینها همه پس‌تابی است چرا که جهان متمدّنِ! امروز تازه این علوم را دانسته و واژه‌ها و اصطلاحاتِ تازه‌ای برایشان جعل کرده است! ولی ما بر این گمانیم که جهان قدیم بسیار متمدّن‌تر از امروز بوده و معنویت و انسانیت به رشد فزاینده‌ای رسیده بود.
ستیزندگان فرهنگ ایرانی
- توضیحات
- دسته: نگاه روز
- منتشر شده در 19 آبان 1397
در ۵۳۹ پیش از زایشِ مسیح، ارتشِ کوروشِ بزرگ، از شاهنشاهانِ ایرانِ باستان، دروازه‌هایی شهرِ بابِل را گشود. اما گام‌هایی که پس از آن برداشت بود که پیشرفتِ چشمگیری را برای نوع بشر رقم زد. او برده‌ها را آزاد کرد و اعلام کرد که همه‌ی مردم در گزینش دین و باورهایشان آزادند و برابری نژادی را برپا کرد. اینها و دیگر فرمانهایش بر خشتِ پخته‌یِ استوانه‌ای به زبانِ اَکَدی با میخ‌نویسه کنده‌کاری شده به یادگار مانده است. امروزه استوانه(منشور) کوروش بزرگ، این یادمان باستانی، نخستین منشورِ حقوقِ بشر شناخته شده است.
تهران‌نامه - برج زیبای آزادی
- توضیحات
- دسته: گردشگری
- منتشر شده در 11 آبان 1397
آزادی یک برج بی جان نیست. یک روح بزرگ است که سازنده در کالبدش دمیده است. یک مجموعه است از عناصر معماری ایران و ذوق و هوش سازندگان، مهندسان و ایرانی هایی که بر روی آن کار کردند. آزادی یک کتاب معماری است که زنده است و حرف بسیار برای گفتن دارد.
کهن‌ترین نسخه سفرنامه ناصرخسرو
- توضیحات
- دسته: ادبيات
- منتشر شده در 12 آبان 1397
قدیمى‌ترین نسخه‌هاى سفرنامه ناصرخسرو منحصر به دو نسخه‌اى است که در کتابخانه ملى پاریس نگهدارى مى‌شود. یک نسخه به خط نستعلیق است که ١٩٧ صفحه دارد و هرصفحه آن ده سطر دارد و به قطع کوچک است. این نسخه در سال ١٢٩۴هجرى قمرى مطابق با سال ١٨٧٧ میلادى نوشته شده است. نسخه دیگر نیز به خط نستعلیق نوشته شده و هر صفحه شامل هجده سطر است و به قطع وزیرى است و ١۶١ صفحه دارد. این نسخه در سال ١٢٩٢ هجرى قمرى مطابق با١٨٧۴ میلادى از روى نسخه اى کپى بردارى شده است که در سال ١٢٠٧ هجرى قمرى مطابق با سال ١٧٩٢ میلادى نوشته شده است.
