یادمان
پیشروی روستای آتشکده به سوی کاخ اردشیر!
- يادمان
- زیر مجموعه: ديدهبان یادگارهای فرهنگی و طبيعی ایران
- دوشنبه, 21 شهریور 1390 10:07
- آخرین به روز رسانی در دوشنبه, 21 شهریور 1390 10:07
- نمایش از دوشنبه, 21 شهریور 1390 10:07
- بازدید: 5430
برگرفته از فر ایران
دستهایی به نام حمایت از روستاییان در کار نابودی یادمان باستانی و تاریخی است.
فعالیتهای عمرانی در حریم مجموعه ساسانی فیروز آباد ایران مجموعه تاریخی را روز به روز از ثبت در فهرست آثار جهانی دور میکند.
نگرانی دوستداران و مسئولان میراث ] یادمانهای[فرهنگی از به خطر افتادن حیات مجموعه تاریخی فیروزآباد فارس و لطمه خوردن به آثار آن و کاهش احتمال ثبت این اثر باستانی ارزشمند در فهرست آثار جهانی در یکی دو ماه اخیر، به دلیل آغاز دوباره طرح متوقف شده ساخت پل در نزدیکی این مجموعه، شدت یافته است. بر اساس دیدگاه برخی کارشناسان میراث فرهنگی، ساخت این پل فلزی روی رودخانه تنگاب که در نزدیکی مجموعه ساسانی فیروزآباد است رفت و آمد خودروها ، آثار موجود در منطقه را با تهدید روبهرو میکند. به اعتقاد این کارشناس از سوی دیگر، ساخت پل به حریم منظری مجموعه تاریخی فیروزآباد لطمه وارد میکند و این عوامل به تنهایی کافی است تا یک اثر تاریخی در فهرست آثار جهانی به ثبت نرسد.
برخی دیگر از مسئولان اجرایی شهرستان فیروزآباد و استان فارس در اظهار نظرهای متفاوتی اعلام میکنند که ساخت پل نه تنها تهدیدی برای مجموعه آثار تاریخی فیروزآباد به شمار نمیآید، بلکه موجب جذب بیشتر گردشگر و رونق این مجموعه میشود و افزون بر این به خواستهی روستاییان برای دسترسی نزدیکتر و آسانتر به جاده اصلی نیز، پاسخ داده میشود.
فرماندار فیروزآباد، حذف مسیر 22 کیلومتری و کوتاه کردن مسیر دسترسی گردشگران به مجموعه ساسانی را یکی از مهمترین اهداف ایجاد پل فلزی روی رودخانه تنگاب و روبهروی محوطه تاریخی عنوان کرد و گفت:
با کاهش فاصله، آثار باستانی موجود در منطقه به نوعی از غربت خارج میشوند...
با این که حفظ آثار باستانی منطقه همواره جزو سیاستهای اصلی مسئولان فیروزآباد بوده اما در سالهای گذشته، نگهداری این آثار از سوی مسئولان میراث فرهنگی، آن چنان که باید مورد توجه قرار گرفتهاند و تنها در یکی، 2 سال اخیر، اقدامهای خوبی برای مرمت و حفظ این اثار آغاز شده است.
وی با اشاره به این که در سفر اخیر ریاست جمهوری و هیات همراه به استان فارس، رییس سازمان میراث فرهنگی کشور، به نمایندگی از مجموعهٌی دولت در جلسه شورای اداری شهرستان فیروزآباد حضور یافت، اظهار داشت: در این جلسه، تلاش برای ثبت مجموعه ساسانی فیروزآباد در فهرست آثار جهانی و اختصاص اعتبارهای احیا و مرمت به این محوطه تاریخی از طرف مشایی مورد تاکید قرار گرفت و تلاش مسئولان شهرستان نیز در این زمینه متمرکز شده است.
رحیمی در ادامه، پاسخگویی به انتظارات مردمی را دیگر هدف اصلی ساخت پل فلزی روبهروی منطقه ساسانی فیروزآباد خواند و گفت:
اهالی روستای آتشکده که در مجاورت کاخ اردشیر بابکان سکونت دارند، خواهان دسترسی آسان به جاده اصلی و کوتاه شدن مسیر فعلی هستند و این خواسته آنان پس از غرق شدن 6 تن از روستاییان که در زمستان 83 قصد عبور از رودخانه تنگاب را داشتند، جدیتر شده است.
مسئولان حوزه میراث فرهنگی نیز در این شرایط، ضمن تایید نظر مقامهای شهرستان مبنی بر حق روستاییان در برخورداری از امکانات توسعهای، مبحث دیگری را مطرح میکنند.
مدیر پایگاههای پژوهشی فیروزآباد و سروستان که مسئولیت حفظ، نگهداری و احیای آثار موجود در این محوطههای تاریخی را بر عهده دارد، با اشاره به این که وجود روستای آتشکده در عرصه محوطه ساسانی فیروزآباد مشکل اصلی این محوطه باستانی است، گفت:
این روستا هر سال توسعه بیشتری یافته ور در حال پیشروی به سمت کاخ اردشیر بابکان است و حریم منظری کاخ را تحت تاثیر منفی قرار داده و قطعا مانع از ثبت جهانی آثار فیروزآباد خواهدشد...
ما نیز معتقدیم روستاییان باید در زندگی خود امکانات رفاهی لازم را در اختیار داشته باشند اما این برخورداری نباید به قیمت تهدید آثار تاریخ منحصر به فرد منطقه تمام شود. وی انتقال روستای آتشکده به محلی دیگر ار به عنوان موثرترین راه حل پایانی مناقشات موجود معرفی و خاطر نشان کرد: بحث انتقال روستا به جایی دورتر از محوطه باستانی فیروزآباد از سالها قبل از طرف مسئولان میراث فرهنگی مطرح بوده ولی هر با به دلایلی امکانپذیر نشده و هم اکنون نیز کمبود اعتبار مهمترین مانع انجام این کار عنوان میشود.
ابراهیمی با ابراز مخالفت خود با ساخت پل فلزی روی رودخانه تنگاب و در مقابل آثار محوطه تاریخی فیروزآباد، گفت:
به اعتقاد ما با ساخت این پل، استقرار روستا در منطقه تثبیت شده و انتقال آن به محل جدید منتفی میشود و از سوی دیگر به دلیل کوتاه شدن مسیر فراشبند، عبور خودروها از روی پل و مسیر جدید افزایش چشمگیری خواهد یافت و لرزههای ناشی از عبور آنان به آثار محوطه تاریخی، لطمه خواهد زد.
فرماندار فیروزآباد نیز، در بخش دیگری از سخنان خود انتقال روستای آتشکده را یکی از بهترین گزینههای موجود دانست و گفت:
آن چه در این میان، کمی عجیب به نظر میرسد، تامین اعتبار بخشی از هزینه ساخت پل آتشکده از سوی مسئولان میراث فرهنگی است.
در شرایطی که بحث جابهجایی محل روستای آتشکده با هدف جلوگیری از مخدوش شدن حریم محوطه ساسانی فیروزآباد، سالیان سال مورد تاکید کارشناسان میراث فرهنگی بوده و همست، در اواخر سال 84 و اوایل 85 مبلغ 100 میلیون تومان اعتبار از سوی معاونت سازمان میراث فرهنگی کشور برای ساخت پل فلزی روبهروی محوطه ساسانی فیروزآباد، اختصاص یافته است.
همین تخصیص اعتبار از سوی میراث فرهنگی، به منزله موافقت ضمنی این سازمان درباره ایجاد تاسیسات پل در محدوده حریم آثار تاریخ تلقی شد و از همان زمان و در پی ابلاغ اعتبار به اداره کل راه و ترابری فارس، عملیات اجرایی پل آتشکده آغاز شد.
به دنبال بروز پارهای مخالفتهای سازمان میراث فرهنگی فارس، عملیات اجرایی ساخت پل از زمان ابتدایی کار و در سال 85 متوقف شد.
به گفته رییس نظارت راه روسایی اداره کل راه و ترابری استان فارس، طرح ساخت پل آتشکده در کمیته برنامهریزی شهرستان به تصویب رسیده و بر اسسا اعتبارهایی که از سوی استانداری فارس ابلاغ شده، عملیات اجرایی طرح از 29 خرداد ماه امسال از سر گرفته شد.
مهندس داریوش نصر در توضیح مشخصات پل آتشکده، گفت:
این پل با دهانه 45 متری، عرض 6 متر و ارتفاع 8 متر از سطح رودخانه تنگاب ساخته میشود و هم اینک با پیشرفت فیزیکی حدود 15 درصد در دست انجام است.
اعتبار اختصاص یافته برای ساخت پل آتشکده حدود 250 ملیون تومان است که مبلغ 100 میلیون تومان آن از محل اعتبارهای سازمان میراث فرهنگی کشور تامین شده است و این در حالی است که بسیار از آثار تاریخی فیروزآباد، نیازمند عملیاتهای مرمت، حفظ و احیا هستند. مجموعه ساسانی فیروزآباد آثار ارزشمند تاریخی بسیاری را در خود جای داده که از آن جمله میتوان به قلعه دختر، نقش برجسته تنگاب، نقش برجسته پیروزی، جاده ساسانی، شهر اردشیر کوره، منار میلو، تخت نشین و کاخ اردشیر بابکان اشاره کرد.
آتشکده ساسانی فیروزآباد (کاخ اردشیر بابکان) و قلعه دختر که شاخصترین بناهای محوطه ساسانی به شمار میروند به ترتیب با شمارههای 89 و 269 و در سالهای 1310 و 1315 در فهرست آثار تاریخی کشور به ثبت رسیدهاند. برخی از باستانشناسان معاصر از جمله مرحوم علی سامی، آثار بر جای مانده از مجموعه تاریخی فیروزآباد را هم ردیف آثار تختجمشید دانستهاند با این تفاوت که در آنجا اردشیر بابکان به تخت نشسته است.
مجموعه ساسانی فیروزآباد در سال 76 از سوی سازمان میراث فرهنگی کشور تعیین حریم شده است. در بخشی از ضوابط حفاظتی محدوده عرصه و حریم بنای تاریخی آتشکده فیروزآباد فارس یا همان کاخ اردشیر بابکان آمده است: «باید تمام بناها و خانههایی که در بالا دست چشمه (مجاور کاخ) و پیرامون بنا ساخته شده است در طرحی معین و مصوب به خارج از محدوده حریم منتقل شود.»