جمعه, 10ام فروردين

دیده‌بان خلیج فارس

کُجاران

محمود امیرعبداللهیان


زشهرگجاران به دریای پارس
چه گوید زبالا وپهنای پارس،

یکی شهربُد تنگ و مردم بسی
زکوشش بُدی خوردن هرکسی

شاهنامه ویرایش دکترخالقی

 

این بیت‌ها ازآغازداستان زیبای کرم هفتواد است که این شهر را به هنگام گفتگو از بالا و پهنای پارس درکرانهٔ دریای پارس (شاخابه پارس، خلیج فارس) گزارش می‌کند.

ضبط این واژه ومکان این شهر بدرستی شناخته نیست.

درویرایش دکتر خالقی  گجـــــــــاران ( با واژ گاف وبدون هیچ اعرابی)
و درنامه باستان دکترکزازی کُجـــــــــاران (به پیش کاف)
ودرچاپ مسکو وویرایش دکتردبیرسیاقی ازچاپ ماکان، کجاران (با واژکاف وبدون اعراب گذاری )
آمده است .

دکترخالقی به نقل ازبُنداری اصفهانی واو به نقل ازنویسنده ی  الکتاب  می‌نویسد :

کانَ فی بِلادالفارس مدینه تُسمّی کُخــــــاران ،علی ساحل البحر

دفترششم ،رویه ی ۱۷۰ زیرنویس

دکترکزازی می نویسد :

درکارنامه نام این شهرگذاران است، نام جایی ودژی دردهستان گـــــولار ، که هفتان بوخت کرم خدای درآن کاشانه داشته است .

درمجمل التواریخ والقصص  کجاوران آمده است .

طبری آنرا  کــــــوجران  خوانده وجائی ازدهستان لار شمرده است .

درمسالک وممالک استخری  ازجائی به نام کــــــــوجری سخن رفته است دربیابان میان فارس وخراسان ونزدیکی ده زاور

نامه ی باستان ،جلدهفتم ،رویه ی ۵۳۹

اما شهیدی مازندرانی چنین می نویسد :

درکارنامه ی اردشیربابکان (بخش ۶،بند ۱)
به گونه ی Guzaran باکشیدگی روی  u و هردوa   و  kalalan   باکشیدگی روی a  آمده است .

طبری بستر داستان را دهکده ی لار  از روستای کــــوجران  ازروستاهای اردشیر خرّه  می داند .

بلعمی نیز کــــــــوجران آورده است.

درمجمل التواریخ والقصص ،چون شاهنامه ،کجاران آمده است .

فرهنگ شاهنامه (نام کسان وجای ها)
انتشارات بلخ  رویه ی ۵۵۸

با اینهمه پیوند این داستان با کرمان چه می شود ؟ برخی نیز بستر داستان را ارک باستانی بم می دانند؟!

نگر من اینست که داستان کرم هفتواد گرچه درسربرآوری اردشیر بابکان وپادشاهی اشکانیان است ـــ بخش تاریخی گونه ی شاهنامه ـــ اما بگونه ای بازگشت به بخش اساطیری وحماسی ـــ اسطوره ای شدن تاریخ ــ هم هست  وابهام درزمان ومکان ازویژگیهای اسطوره وحماسه است که ازدل اسطوره بیرون می آید.

 

طرح شادباش به مناسبت‌های ویژه اردیبهشت‌ماه، روز بزرگداشت حکیم توس + روز خلیج‌فارس، یاسمین مجتهدپور -  ایرانبوم

نوشتن دیدگاه


تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

در همین زمینه